بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اَلسَّلامُ عَلَیکمْ یا اَهْلَ بَیتِ النُّبُوَّة
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
تفسیر سوره مبارکه نساء
آیه ۱۷۶
۱۷۶یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللّهُ یُفْتیکُمْ فِی الْکَلالَةِ إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ
لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما تَرَکَ وَ هُوَ یَرِثُها إِنْ
لَمْ یَکُنْ لَها وَلَدٌ فَإِنْ کانَتَا اثْنَتَیْنِ فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمّا
تَرَکَ وَ إِنْ کانُوا إِخْوَةً رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ
الأُنْثَیَیْنِ یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْء
عَلیمٌ
ترجمه
۱۷۶ ـ از تو (درباره ارث) سؤال مى کنند، بگو: «خداوند، حکم کلاله (خواهر و برادر)
را براى شما بیان مى کند: اگر مردى از دنیا برود، که فرزند نداشته باشد، و براى او
خواهرى باشد، نصف اموالى را که به جا گذاشته، از او (ارث) مى برد; و آن (مرد نیز)
تمام مال را از خواهر، به ارث مى برد، در صورتى که (خواهر او) فرزند نداشته باشد; و
اگر دو خواهر (از او) باقى باشند دو سوم اموال را مى برند; و اگر برادران و خواهران
با هم باشند، براى هر مذکر، دو برابر سهم مؤنث است. خداوند براى شما بیان مى کند تا
گمراه نشوید; و خداوند به همه چیز داناست».
شان نزول
بسیارى از مفسران در شأن نزول آیه فوق از «جابر بن عبداللّه انصارى»
چنین نقل کرده اند، مى گوید: من شدیداً بیمار بودم، پیامبر(صلى الله علیه وآله) به
عیادت من آمد، در آنجا وضو گرفت و از آب وضوى خود بر من پاشید، من که در اندیشه مرگ
بودم به پیامبر(صلى الله علیه وآله) عرض کردم:وارث من فقط خواهران منند، میراث آنها
چگونه است، این آیه که آیه فرائض نام دارد نازل شد، و میراث آنها را روشن ساخت و به
عقیده بعضى این آخرین آیه اى است که درباره احکام اسلام بر پیامبر(صلى الله علیه
وآله) نازل شده.
تفسیر
آیه فوق در صدد تبیین مقدار ارث برادران و خواهران است، و همان طور که در اوائل این
سوره در تفسیر آیه 12 گفتیم، درباره ارث خواهران و برادران، دو آیه در قرآن نازل
شده است: یکى همان آیه 12، و دیگر آیه مورد بحث که آخرین آیه سوره «نساء» است. و
این دو آیه اگر چه در بیان مقدار ارث آنها با هم تفاوت دارند، اما همان طور که در
آغاز سوره نیز بیان کردیم هر کدام ناظر به یک دسته از خواهران و برادران است آیه
12، ناظر به برادران و خواهران «مادرى» است، ولى آیه مورد بحث درباره خواهران و
برادران «پدر و مادرى» یا «پدرى تنها» سخن مى گوید. گواه این مطلب، این است:
معمولاً کسانى که بالواسطه با شخص متوفى مربوط مى شوند، مقدار ارثشان به اندازه
همان واسطه است، یعنى برادران و خواهران مادرى به اندازه سهم مادر مى برند که یک
سوم است، و برادران و خواهران پدرى، یا پدر و مادرى، سهم ارث پدر را مى برند که دو
سوم است و چون آیه 12 درباره ارث برادران و خواهران روى یک سوم دور مى زند و آیه
مورد بحث روى دو سوم، روشن مى شود که آیه سابق درباره آن دسته از برادران و خواهران
است که تنها از طریق مادر با متوفى مربوطند، ولى آیه مورد بحث درباره برادران و
خواهرانى است که از طریق پدر، یا پدر و مادر مربوط مى شوند. به علاوه، روایاتى که
از ائمه اهل بیت(علیهم السلام) در این زمینه وارد شده نیز این حقیقت را اثبات مى
کند. در هر حال چنانچه یک ثلث یا دو ثلث ارث به برادر یا خواهر تعلق گرفت، باقى
مانده طبق قانون اسلام میان سایر ورثه تقسیم مى شود، اکنون که عدم منافات میان دو
آیه روشن شد، به تفسیر احکامى که در آیه وارد شده است مى پردازیم: قبلاً باید توجه
داشت که آیه به عنوان پاسخ سؤال درباره «کلاله» (برادران و خواهران) نازل شده است
لذا مى فرماید: «از تو در این باره سؤال مى کنند، بگو خداوند حکم کلاله (برادران و
خواهران را) براى شما بیان مى کند» (یَسْتَفْتُونَکَ قُلِ اللّهُ یُفْتیکُمْ فِی
الْکَلالَةِ). پس از آن به چندین حکم اشاره مى نماید: 1 ـ «هر گاه مردى از دنیا
برود و فرزندى نداشته باشد، فقط یک خواهر داشته باشد نصف میراث او به آن یک خواهر
مى رسد» (إِنِ امْرُؤٌ هَلَکَ لَیْسَ لَهُ وَلَدٌ وَ لَهُ أُخْتٌ فَلَها نِصْفُ ما
تَرَکَ). 2 ـ «و اگر زنى از دنیا برود و فرزندى نداشته باشد و یک برادر (برادر پدر
و مادرى یا پدرى تنها) از خود به یادگار بگذارد، تمام ارث او به یک برادر مى رسد»
(وَ هُوَ یَرِثُها إِنْ لَمْ یَکُنْ لَها وَلَدٌ). 3 ـ اگر کسى از دنیا برود و دو
خواهر از او به یادگار بماند، دو ثلث از میراث او را مى برند، مى فرماید: «و اگر
وارث دو خواهر بود، دو سوم از ارث به او مى رسد» (فَإِنْ کانَتَا اثْنَتَیْنِ
فَلَهُمَا الثُّلُثانِ مِمّا تَرَکَ). 4 ـ اگر ورثه شخص متوفى، چند برادر و خواهر
باشند (از دو نفر بیشتر) تمام میراث او را در میان خود تقسیم مى کنند، به طورى که
سهم هر برادر دو برابر سهم یک خواهر شود، مى فرماید: «و اگر وارث چند برادر و خواهر
بودند، ارث بین آنها هر مرد، دو برابر زن خواهد بود» (وَ إِنْ کانُوا إِخْوَةً
رِجالاً وَ نِساءً فَلِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الأُنْثَیَیْنِ). و در پایان آیه مى
فرماید: «خداوند این حقایق را براى شما بیان مى کند تا گمراه نشوید و راه سعادت را
بیابید (و حتماً راهى را که خدا نشان مى دهد راه صحیح و واقعى است); زیرا به هر
چیزى دانا است» (یُبَیِّنُ اللّهُ لَکُمْ أَنْ تَضِلُّوا وَ اللّهُ بِکُلِّ شَیْء
عَلیمٌ) ناگفته نماند: آیه فوق، ارث خواهران و برادران را در صورتى که فرزند در
میان نباشد بیان مى کند و سخنى از وجود و عدم پدر و مادر در آن نیامده است. ولى با
توجه به این که طبق آیات آغاز همین سوره، پدر و مادر همواره در ردیف فرزندان یعنى
در طبقه اول ارث قرار دارند، روشن مى شود که منظور از آیه فوق، جائى است که نه
فرزند در میان باشد و نه پدر و مادر.
منبع (کانال فضیلتها)
کانال طاووس الجَنَّه:
کانال شَرحِ سِرّ ( تماشاگه راز):
پایگاه اطلاعرسانی سید ابراهیم رئیسی:
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
امیرالمؤمنین (علیه السلام) :
الصَّمتُ آیَةُ النُّبلِ و ثَمَرَةُ العَقلِ .
خاموشى، نشانه هوشمندى و میوه خرد است.
غررالحکم ، حدیث۱۳۴۳
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
امام زین العابدین(علیه السلام) فرمودند :
اى ابوخالد! مردم زمان غیبت که معتقد به امامت او هستند و منتظر ظهور او هستند ؛
از مردم تمام زمانها بهترند. زیرا خداوند تعالی عقل و فهم و معرفتی به آنها داده که
غیبت در نزد آنها حکم مشاهده امام را دارد!
و خداوند آنها را در آن زمان مثل کسانى قرار داده که با شمشیر در پیش روى پیغمبر
جهاد کردهاند ؛ آنها مخلصان حقیقى و شیعیان راستگوى ما هستند و دعوت کنندگان آشکار
و نهان به دین خدا هستند.
امام سجاد (علیه السلام) فرمودند :
خودِانتظار فرج ، بزرگترین فرج است.
بحارالأنوار ، ج۵۲ ، ص۱۲۲
کمال الدین ، ج۱ ، ص۳۲۰
الإحتجاج طبرسی ، ج۲ ، ص۳۱۸
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
بسم الله الرحمن الرحیم
مجازات سریع
امام باقر علیه السلام فرمودند:
چهار کس فورا مجازات مى شوند:
1مردى که تو به او نیکى کردى و او در برابر نیکى تو با بدى مقابله کرد،
2مردى که تو به او ستم نکردى ولى او به تو ستم کرد
3مردى که با او در باره چیزى پیمان بستى ولى تو به او وفا کردى و او به تو خیانت
کرد
4مردى که پیوند خویشاوندان خود را حفظ مى کند ولى آنها از او قطع مى کنند.
(خصال شیخ صدوق)
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
خراب شدن خانه
امیرالمومنین على علیه السلام فرمودند:
چهار چیز است که یکى از آنها وارد خانهاى نمى شود مگر اینکه آن خانه خراب مى
گردد و آباد نمى شود:
خیانت و دزدى و خوردن شراب و زنا.
(خصال شیخ صدوق)
اللهم صلی علی محمّد وآل محمّد
وعجل لولیک الفرج والعافیه والنصر
واجعلنا من انصاره واعوانه وشیعته
وارزقنا روئیته وخدمته ،
آمین رب العالمین
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
امام خامنه ای: شهادت، مرگ تاجرانه و مرگ آدمهای زرنگ است. 1384/02/12
شهید مدافع حرم شهید مرتضی خدادادی (فاطمیون)
https://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=46544
https://www.mashreghnews.ir/news/1288139
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
حضرت محمد صلی اللع علیع و آله:
إِنِّی تَارِکٌ فِیکُمُ الثَّقَلَیْنِ مَا إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا کِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِی أَهْلَ بَیْتِی وَ إِنَّهُمَا لَنْ یَفْتَرِقَا حَتَّى یَرِدَا عَلَیَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا کَیْفَ تَخْلُفُونِّی فِیهِمَا أَلَا هذا عَذْبٌ فُراتٌ فَاشْرَبُوا وَ هذا مِلْحٌ أُجاجٌ فَاجْتَنِبُوا؛ همانا من در میان شما دو چیز سنگین و گران میگذارم، که اگر بدانها چنگ زنید هرگز پس از من گمراه نشوید: کتاب خدا و عترت من أهل بیتم، و این دو از یک دیگر جدا نشوند تا در کنار حوض کوثر بر من درآیند، پس بنگرید چگونه پس از من در باره آن دو رفتار کنید، آگاه باشید که این (یعنى تمسک بعترت) آب خوشگوار و شیرین است پس بیاشامید، و آن دیگر (یعنى روى برتافتن از ایشان) آب شور و تلخ است و از آن بپرهیزید
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
الّلهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ و عَجّل فَرَجَهم
*****
التماس دعا